Nội dung này đã được bàn thảo tại hội nghị tổng kết đề án nâng cao hiệu quả khai thác quản lý các bến cảng khu vực Cái Mép - Thị Vải và điều chỉnh chi tiết nhóm cảng biển Đông Nam bộ, diễn ra ngày 14-11 tại Vũng Tàu.

Qua số liệu thống kê của Cục Hàng hải Việt Nam, năm 2016, hàng hóa thông qua các bến cảng tổng hợp, container khu vực Cái Mép - Thị Vải đạt 40,9 triệu tấn, đạt 45% tổng công suất thiết kế. Riêng hàng container đạt 2,03 triệu TEU. Dù hàng có tăng khoảng 50% so với cùng kỳ năm trước nhưng mới đạt 30% công suất xếp dỡ của các bến cảng trong khu vực Cái Mép -Thị Vải.

Trong khi tại khu vực TPHCM, cảng Cát Lái ngày càng quá tải nên gây ùn tắc giao thông nghiêm trọng, còn các cảng container khác chỉ khai thác 5-21%.

Theo ông Nguyễn Đình Việt, Phó cục trưởng Cục Hàng Hải Việt Nam, trong 4 năm triển khai đề án, nhiều nhóm giải pháp đã được đưa ra, như điều chỉnh cung cầu hàng hóa, phát triển hạ tầng kết nối; nhóm giải pháp về chính sách phí, giá dịch vụ; cải cách thủ tục hành chính,…Dù hàng hóa từ khu vực cảng TPHCM đã chuyển dịch ra các cảng mới ở Bà Rịa - Vũng Tàu nhưng sự chuyển dịch chậm.

Tại hội nghị nhiều doanh nghiệp phản ánh việc khai thác các cảng biển nhóm 5 còn nhiều bất cập, chẳng hạn như tình trạng mất cân đối về cung cầu hàng hóa; chưa phát triển kịp thời các dịch vụ hàng hóa gắn liền với cảng; kết nối cảng thiếu đồng bộ; chi phí vận tải bằng đường bộ cao.

Ông Nguyễn Xuân Kỳ, Tổng Giám đốc Cảng Quốc tế Cái Mép đề xuất, các cơ quan chức năng cần đơn giản hóa các thủ tục hành chính trong khu vực cảng; kết nối hệ thống dữ liệu của cảng với hệ thống của Tổng cục Hải quan để đơn giản hóa các thủ tục hải quan và các thủ tục hành chính cho các doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, cần điều chỉnh giảm khung giá áp dụng cho dịch vụ xếp dỡ hàng trung chuyển quốc tế để cạnh tranh hơn so với các cảng trong khu vực, giảm phí lệ phí hàng hải cho tàu trọng tải dưới 50.000 tấn ra, vào khu vực cảng Cái Mép - Thị Vải.

Ngoài ra, Chính phủ cần bố trí vốn để nạo vét luồng Cái Mép – Thị Vải đến độ sâu 15,5 mét để thu hút các tàu kích cỡ siêu lớn và tăng tàu mẹ cập cảng khu vực cảng Cái Mép – Thị Vải.

Để khắc phục những tồn tại của nhóm cảng biển số 5, Cục Hàng hải Việt Nam kiến nghị Bộ GTVT từ nay đến năm 2020 không cấp phép đầu tư mới các bến container trong toàn nhóm 5.

Đồng thời, đẩy nhanh việc di dời cảng ra khỏi khu vực nội thành TPHCM, tăng cường kết nối các cảng, phát triển dịch vụ logistics và công nghiệp hậu cảng, tiếp tục hoàn thiện các cơ chế, chính sách, cải cách thủ tục hành chính tốt hơn.