Khi tự động hóa trong công nghiệp ngày càng phát triển, những tranh luận về thu nhập cơ bản phổ quát (universal basic income - UBI), tức mọi người đều được hưởng một khoản thu nhập cơ bản để sống trở nên nóng hơn bao giờ hết.
UBI là gì?
Bạn hãy tưởng tượng một xã hội mà trong đó tất cả mọi người, không phân biệt điều kiện kinh tế, tuổi tác, quy mô hộ gia đình và nơi sinh sống, đều được đảm bảo một nguồn thu nhập tối thiểu – một mạng lưới an toàn không bị ảnh hưởng bởi thu nhập từ việc làm hay bất kì điều gì khác. Đó chính là thu nhập cơ bản phổ quát. Ý tưởng này đang dần trở nên được ưa chuộng và nhiều nơi trên thế giới đã và đang tiến hành thử nghiệm. Canada, Ấn Độ, Kenya và Phần Lan đang tìm cách để có thể đưa UBI vào sử dụng trong thực tiễn.
Theo Futurism, bên cạnh những người ủng hộ, cũng có không ít những người thể hiện quan điểm đối lập với các lợi ích và ứng dụng mà UBI đem lại trong thực tế. Những cá nhân nổi bật nhất trên thế giới đã phát biểu những cảm nghĩ của mình về UBI.
Elon Musk
Giám đốc điều hành của SpaceX và Tesla, ông Elon Musk đã phát biểu cảm nghĩ của mình về UBI tại Hội nghị thượng đỉnh chính phủ toàn cầu ở Dubai đầu năm nay. Ông cho rằng, do tình trạng xâu xé việc làm mà tự động hóa gây ra, "Tôi không nghĩ rằng chúng ta có sự lựa chọn nào khác. Đây sẽ là việc làm cần thiết vì trong tương lai sẽ có ngày càng ít các công việc mà robot không thể làm tốt hơn con người".
Mark Cuban
Vị tỷ phú và chủ tịch của AXS TV, ông Mark Cuban không phải là người ủng hộ UBI. Thay vào đó, ông muốn sửa đổi các chương trình phúc lợi hiện tại hơn. Mặc dù ông nhìn nhận việc tự động hóa đang thay đổi thị trường lao động là một vấn đề nghiêm trọng, ông gọi các chương trình UBI là "một trong những giải pháp tệ nhất có thể".
Mark Zuckerberg
Giám đốc điều hành của mạng xã hội nổi tiếng Facebook đã chia sẻ với những khán giả tại Đại học Harvard rằng ông ủng hộ UBI như là một động lực để đổi mới. Trong bài diễn văn của mình, ông nói rằng: "Chúng ta nên khám phá những ý tưởng như thu nhập cơ bản phổ quát để đảm bảo rằng mọi người đều có một chỗ dựa để có thể thử những sáng kiến mới của mình".
Hilary Clinton
Bà Clinton, cựu Đệ nhất phu nhân Mỹ và là ứng viên tranh cử Tổng thống nhiệm kì vừa qua cho rằng bà "chưa sẵn sàng để thực hiện điều đó", mà thay vào đó bà ủng hộ mở rộng tín thuế lợi tức do lao động (Earned income tax credit). Trong một buổi phỏng vấn với Daniel Roth hồi năm ngoái, bà đã thể hiện sự lo lắng về việc có quá nhiều người thất nghiệp, và nhấn mạnh rằng "chúng ta phải giúp họ có những cơ hội việc làm thay vì từ bỏ họ và nói rằng "Đây, các người không phải làm gì nữa đâu". Tôi không cho rằng cách làm này sẽ phù hợp với nền dân chủ hay với hầu hết mọi người".
Bill Gates
Nhà đồng sáng lập của Microsoft tuy không phản đối UBI, nhưng ông cho rằng đây chưa phải là thời điểm thích hợp để thực hiện nó. Ông Bill Gates cảm thấy rằng nguồn lực hiện tại là quá hạn chế để có thể làm cho nó xảy ra ngay bây giờ, và còn nhiều chương trình khác cần có được sự quan tâm. Trong một chủ đề AMA (Ask Me Anything) trên Reddit, ông đã phát biểu rằng: "Trong tương lai, các quốc gia sẽ đủ giàu để có thể thực hiện điều này. Tuy nhiên, chúng ta vẫn còn rất nhiều việc phải làm – giúp đỡ người cao tuổi, trẻ có nhu cầu đặc biệt và triển khai thêm nhiều người nữa cho nền giáo dục".
.
Steve Wozniak
Ông Wozniak, nhà đồng sáng lập của Apple đã chia sẻ rằng ông đồng tình với quan điểm chúng ta cần có một mức thu nhập tối thiểu cho mọi người và nhu cầu vật chất của họ nên được đáp ứng. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng một số người trong xã hội đang gặp nhiều khó khăn hơn người khác, và cần đến nhiều sự giúp đỡ hơn. Vì vậy, UBI sẽ không phải là phương án phù hợp.
Barack Obama
Cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama không nêu quan điểm của mình về UBI một cách chính thức, nhưng trong tháng 10 năm ngoái, ông đã nói với trang Wired rằng UBI sẽ là một phần của những tranh luận xoay quanh tự động hóa:"Liệu thu nhập phổ quát có là một mô hình đúng đắn – liệu nó có được người dân chấp thuận? – đó sẽ là những tranh luận mà chúng ta có trong vòng 10 đến 20 năm tới".
Văn Hoàn